KRÓTKA HISTORIA
WODOCIĄGÓW KRAKOWSKICH

Pierwszy krakowski wodociąg pochodzi prawdopodobnie z XIII wieku i przypominał akwedukty rzymskie. Mówi o nim dokument z 1286 roku wystawiany przez księcia krakowskiego Leszka Czarnego, który przyznał dominikanom prawo do sprowadzania wody do swojego klasztoru z rzeki Rudawy z Mydlnik przez wieś Krowodrza. Wodociąg nowocześniejszy pojawił się na początku XV wieku. Ujęcie znajdował się nad sztucznym korytem Rudawy obok kościoła oo. Reformatorów. Zasadniczym jego elementem było potężne koło z czerpakami, z których przy obrocie woda wlewała się do specjalnego zbiornika skąd grawitacyjnie drewnianymi rurami płynęła do ustawianych w kilku punktach miasta mniejszych zbiorników zwanych rząpiami, bądź bezpośrednio do domów. Wodociągi krakowskie uległy zniszczeniu podczas najazdu szwedzkiego w 1657 roku i przez ponad 200 nikt ich nie odbudowywał. Dopiero w 1898 roku rada miejska podjęła uchwałę, której punk 1 brzmiał: "Postanawia się budowę wodociągu miejskiego pompowanego o wydajności 16 tys. m3 największej dziennej dostawy, zasilaną wodą gruntową Bielan". Oficjalne uruchomienie wodociągu nastąpiło 14 lutego 1901 roku. Wraz ze stale rosnącym zapotrzebowaniem na wodę Krakowa, powstawały rozmaite pomysły i projekty. Jeden z nich zakładał grawitacyjne sprowadzanie wody z Tatr. Rurociąg miał liczyć 106 km, ale ze względu na zmienną wydajność ujęcia na Olczy oraz olbrzymie koszty nie został zrealizowany. W 1950 roku po raz pierwszy zaobserwowano w Wiśle w Krakowie ławicę martwych ryb. W 1954 roku Wisła była już zanieczyszczona, że woda ze względu na odrażający zapach nie nadawała się do picia. Spowodował to natychmiastową konieczność budowy nowych ujęć wodnych i zakładów uzdatniania. W 1955 roku oddano do eksploatacji zakład "Rudawa" ; w 1957 roku rozpoczęto wykorzystywać wody rzeki Sanki (18 lutego 1988r. ostatecznie zaprzestano poboru wody z Wisły); w 1960 roku oddano do eksploatacji Zakład Uzdatniania Wody "Dłubnia" dla nowej Huty: w 1974 roku uruchomiono ZUW "Raba I". Największy deficyt wody w Krakowi wystąpił w latach 80. Dopiero częściowe uruchomienie zakładu "Raba II" w 1987 roku złagodziło problem. Dziś można powiedzieć, że ilość wody doprowadzanej do miasta zaspokaja podstawowe potrzeby mieszkańców i przemysłu z wyjątkiem północnej części miasta, gdzie brak niezbędnej infrastruktury (magistrali wodociągowej oraz zbiorników w Górce Narodowej) jest jeszcze powodem niedoborów wody.
Na zdjęciu :
zbiornik "Zwierzyniecki" z 1901 roku
POWRÓT